
CRT
(Chatode Ray Tube)...
Monitörlerin
ekrana görüntü yansıtmak için kullandıkları resim tüpüne CRT denir.
günümüzde monitörler 3 çeşit resim tüpünü kullanmaktadır. Şimdi
sırasıyla bunlara değineceğiz.
DOT-TRIO
SHADOW MASK :
En yaygın ve en ucuz CRT türü olan bu model elek şeklinde
deliklere sahip metalden bir tabaka ve keskin fosfor
noktaları yardımı ile görüntü sağlamaktadır. Ekrandaki
görüntü bu noktalardan yansıyarak oluşur. Fosfor noktalarının
yerleşimi nedeniyle, shadow-mask tüpleri ekran üzerindeki
görüntülerde temiz ve keskin çizgiler sunar. Bu metin
görüntülerinde çok faydalıdır. Eğer bu model bir tüpü
kullanan monitör alacaksanız yatay nokta aralığı
dot
pitch: aynı
renkteki noktalar arasındaki mesafe) 0.25 mm‘den fazla
olmamasına dikkat edin. Eğer monitör kılavuzunda bu
konuyla ilgili bir bilgi yoksa o zaman diyagonal ölçüsünün
0.27 mm‘den fazla olmamasına dikkat edin. Eğer nokta
aralıkları bu değerlerden yüksek olursa görüntü bulanık
olur.
|
SLOT
MASK : Bu
melez resim tüpü, ilk kez NEC tarafından 1996 yılında
CromaClear adıyla çıkartılmıştır. Nokta veya dikey şeritler
yerine elips şeklinde fosfor deliklerinden oluşan bir
ızgara kullanırlar. NEC, bu teknolojinin shadow-mask’a
göre görüntülerdeki keskinliği artırdığını söyler.
APERTURE
GRILLE : Mitsubishi
(DiamondTron) ve Sony (Trinitron) tarafından geliştirilmiştir.
Noktalar yerine bir dizi dikey kablo kullanılarak fosfor
satırları oluşturulmuştur. Bu kablo dizisine Aperture-Grill
adı verilir. Bu teknolojiyi kullanan monitörlerde,
shadow-mask resim tüplerine göre, odak kaybı olmadığından
parlaklık ve kontrast artırılmıştır. Bu model tüplerde
renk yoğunluğu (color saturation) iyileştirildiğinden
görüntü işleme sektöründe çok fazla talep görmektedir.
Tüp içerisinde kullanılan dikey kabloları sabitlemek
için 2 adet yatay kablo kullanılmaktadır. Bu ise modelin
zayıf yanıdır; çünkü, bu yatay kablolar ekranda belli
belirsiz görülmektedir. |
Tarama
Hızı...
Monitör
üreticileri, ürünlerinin özelliklerini garip terimlerle ifade ederler.
Özellikle de tazelenme (tarama) hızları kullanıcıların kafalarını
karıştırır. Kafanızın karışmaması için size aşağıdaki tabloyu hazırladım.
Aldığınız monitörün optimal çözünürlük düzeyinde ne kadar tazeleme
hızı yapması gerektiğini bu tablodan öğrenebilirsiniz.
MODE
|
RESOLUTION
(Dots x Lines)
|
HORIZANTAL
Freq. (KHz)
|
VERTICAL
Freq. (Hz)
|
REMARK
|
VGA
|
640x350
|
31.5
|
70
|
Non-Interlaced
|
VGA
|
640x400
|
31.5
|
70
|
Non-Interlaced
|
VGA
|
640x480
|
31.5
|
60
|
Non-Interlaced
|
VESA/75
|
640x480
|
37.5
|
75
|
Non-Interlaced
|
VESA/60
|
800x600
|
37.8
|
60
|
Non-Interlaced
|
VESA/75
|
800x600
|
46.9
|
75
|
Non-Interlaced
|
VESA/60
|
1024x768
|
48.3
|
60
|
Non-Interlaced
|
VESA/85
|
800x600
|
53.7
|
85
|
Non-Interlaced
|
SXGA
|
1280x1024
|
80
|
75
|
Non-Interlaced
|
UXGA
|
1600x1200
|
89
|
75
|
Non-Interlaced
|
Moniterler
Zararlı Işın Yayar Mı?
Gerçekten,
monitörler insan sağlığına zararlı olabilecek çeşitli radyasyonlar
üretir. Görüntünün oluşturulması sırasında, ekrandaki fosfor yüzeye
elektronların çarpması sonucu x-ışınları oluşur. Ancak buradaki
voltaj bir röntgen cihazına göre çok daha düşüktür. Asıl sağlığa
zarar verebilecek olan, düşük ve çok düşük frekanslı elektro-manyetik
radyasyondur. Bu radyasyonun kaynağı ise, elektronların yönlendirilmesi
için kullanılan saptırıcılardır. Aslında bu tip radyasyonun sağlığa
zarar verdiğine dair kesin bir kanıt bulunamamıştır ve başka bir
çok ev aleti de düşük frekanslı radyasyon yaymaktadır. Ama sağlığınızı
düşünüyorsanız, tedbirli elden bırakmamalısınız. Bir ekran filtresi
ekrandaki yansımayı azaltabilir ve statik elektriği boşaltabilir,
böylece gözlerinizi rahatlatır ve ekranı tozdan koruyabilir. Ancak
bir ekran filtresinin radyasyona karşı etkisini büyük ihtimalle
ölçemezsiniz. Bu nedenle, baştan uluslararası düşük radyasyon standartlarına
uygun bir monitör seçmeniz yerinde olacaktır. Bunlar arasında en
geçerli olanları MPRII ve TCO adlı İsveç standartlarıdır. TCO daha
yenidir ve MPRII'den daha düşük radyasyon sınırları tanımlamaktadır.
Bu standartlarda statik alan, düşük ve çok düşük frekanslı radyasyonlar
için belirli sınır değerler konulmuş, x-ışını gibi yüksek frekanslı
radyasyonlarda ise seviye sıfır olarak belirtilmiştir. Özetle, bu
standartlara uygun bir monitöre sahipseniz radyasyon konusunda endişelenmenize
gerek yoktur. Aksi durumda radyasyonun etkisini azaltmak için, ekrana
mümkün olduğu kadar uzaktan bakmalı ve monitör başında olabildiğince
az zaman geçirmelisiniz. Ayrıca düşük frekanslı radyasyon monitörün
arka tarafında daha yoğundur, çalıştığınız yerde arkası size dönük
bir monitör bulunmasına izin vermeyin.
Bilgisayar
Başında Uzun Süre Çalışmanın Sağlık Üzerine Etkisi
Ergonomik
bir çalışma ortamı sağlığınız açısından önemlidir. Uzun süre klavye
kullanmak, karpal tünel sendromu denilen bir rahatsızlığa yol açabilmektedir.
Elinizi uzun süre doğal olmayan bir açıda tutmanız sonucu sinirler
etkilenmekte ve acı vermektedir. Bundan sakınmak için yapabilecekleriniz
şunlar: Öncelikle sandalye ve masanız rahat olmalı, dizleriniz 90
derece açıyla kıvrılmalı, klavyeyi kullanırken dirsekleriniz de
yine 90 derecelik bir açı yapmalıdır. Klavyeniz için bir el desteği
alırsanız, elleriniz bilekten yukarı ve aşağı doğru kıvrılmayacaktır.
Fareniz için de yine el desteği olan bir fare altlığı almayı düşünün.
Monitör göz hizasının biraz altında olmalı ve yaklaşık bir kol boyu
kadar uzaklıkta durmalıdır. Monitöre bakarken gözlerinizi daha az
kırparsınız ve gözleriniz daha çabuk yorulur. Bu nedenle sık sık
mola vermeli, gözlerinizi uzağa odaklayarak dinlendirmelisiniz.
Monitörün parlaklık ve kontrast ayarlarının aşırı değerlerlere getirilmesi,
ayrıca ekrandan yansıyan çevredeki ışıklar gözlerinizi yoracaktır.
Buna karşı bir ekran filtresi kullanabilirsiniz. Ekrandaki görüntünün
interlaced (titreşimli) denilen şekilde oluşturulması da, özellikle
titreşen floresan lambalar ışığında, gözlerinizi rahatsız edecektir.
Bunu engellemek için ekran kartınızın ve monitörünüzün kullanım
kitaplarına başvurun ve non-interlaced (titreşimsiz) modda çalışmasını
sağlayın. Bilgisayar başında saatlerin nasıl geçtiğini fark edemeyebilirsiniz,
ara sıra temiz hava almanız faydalı olacaktır. Eğer el bileklerinizde
bir ağrı hissederseniz zaman geçirmeden bir doktora başvurun, çünkü
durum daha fazla kötüleşmeden erken teşhisle önlem alınabilir.

|